SJUXMASTATE, Waaxens (Waaksens).
Ligging. De Sjuxmastate stond in Waaxens (Waaksens) gemeente Dongeradeel.
Helaas is het ons nog niet gelukt een afbeelding van de oude state te vinden. Wel bevindt zich in het Fries Museum te Leeuwarden een prent van Jacob Stellingwerf die het Oude Klooster laat zien. Dit behoorde ook toe aan de Harinxma's. Of toont de prent misschien toch de state?
Het Oude Klooster te Waaxens. Tekening Jacob Stellingwerf, 1722.
|
Historie. Kempo Sjuxma wordt als eerste bewoner genoemd in Waaxens in de dertiende eeuw. De state werd waarschijnlijk in de 16e eeuw gebouwd. Tot ongeveer 1740 bewoonde o.a. de familie Van Harinxma thoe Slooten de state. Het poortgebouw werd in 1604 ge– of verbouwd. Omstreeks 1755 werd het geheel afgebroken en zoals vaker gebeurde, bleef de poort behouden. Op de plaats van verdwenen state staat nu een boerderij. In 1963 is de poort gerestaureerd. |
Het alliantiewapen van de families Harinxma en Botnia in de voorgevel. |
De voorgevel van het poortgebouw met de wapensteen en de sluitsteen in de poortboog.
Beschrijving. Het poortgebouw heeft een plattegrond in de vorm van een parallellogram. Dit bemoeilijkt het vuren door de poort. Rond 1600 was dat echter niet meer noodzakelijk. Er is dus mogelijk voortgebouwd op een bestaande traditie. Ook was een verdedigingstoren in die tijd niet meer nodig. Waarschijnlijk is de poort gebouwd als statussymbool.
De achtergevel met de gibbengaten.
Het poortgebouw dat opgebouwd is met rode baksteen heeft een zadeldak.
Voor– en achtergevel zijn tuitgevels met vlechtingen.
Op de voorgevel zit een wapensteen met de alliantiewapens van Harinxma-Botnia. De achtergrond van het erop staande jaartal 1668 is niet helemaal duidelijk. Het huwelijk is in 1616 gesloten. De steen is mogelijk van de state afkomstig. De sluitsteen van de poortboog is versierd met een (leeuwen?)kop.
De poort kan gesloten worden met twee zware deuren.
In de achtergevel bevinden zich de 36 gibbengaten.
|
De linker zijgevel. |
Interieur van de poort. |
De rechter zijgevel. |
Bijzonderheden. Ook hier zijn er geen duiven meer als bewoners.
Terug naar Duivenslagen en duiventillen in Friesland.